Po rekordowych miesiącach: kwietniu, maju, czerwcu i sierpniu nadeszła pora na
najcieplejszy wrzesień w historii pomiarów. Według analizy NASA wrzesień
2014 był o 0,77oC cieplejszy od średniej z okresu bazowego 1951-1980 XX
w i tym samym pobił poprzedni rekord z 2005 roku o 0,04°C.
Rysunek 1. Odchylenie temperatury powierzchni Ziemi we wrześniu od średniej z lat 1951-1980. Źródło: NASA GISS
Warto podkreślić, że ta przeciągająca się seria rekordów ma miejsce w czasie, kiedy naturalne zjawiska nie sprzyjają wysokim temperaturom powierzchni Ziemi: aktywność słoneczna wciąż nie należy do najwyższych a na Pacyfiku nie rozwinęło się na razie zjawisko El Niño. Dlaczego zwracamy na to uwagę? Dlatego, że dotąd rekordowo wysokie temperatury odnotowywano najczęściej podczas El Niño, czyli wtedy, gdy wody Pacyfiku są znacznie cieplejsze od średniej (czytaj więcej: MIT: Za globalne ocieplenie odpowiada El Niño). Ani w latach 90-tych, ani wcześniej temperatura nie była wyższa od średniej o więcej niż 0,5oC, z wyjątkiem roku 1997 (najsilniejsza w historii anomalia El Niño). Od ponad 20 lat nie zanotowano też, by wrzesień był chłodniejszy od średniej z okresu 1951-1980, jak miało to miejsce ostatni raz w 1992 roku.
Rysunek 2. Wrześniowe odchylenie temperatury powierzchni Ziemi od średniej z okresu bazowego 1951-1980. Źródło: NASA GISS.
Oczywiście wyjątkowo wysoka średnia temperatura powierzchni Ziemi nie oznacza, że wszędzie było jednakowo gorąco. Powyższa mapa przedstawia odchylenia temperatury września od średniej z lat 1951-80. Obszary cieplejsze wyraźnie dominują. Nieliczne chłodne miejsca występowały nad oceanami. Ciepło było na Antarktydzie i w Arktyce, wysokie temperatury panowały też na wszystkich kontynentach. Wyjątkiem była zachodnia Syberia, gdzie niższe od średniej temperatury zaowocowały dość szybkim nadejściem zimy.
Na szczególną uwagę zasługuje Brazylia, na terenie której panuje ostatnio susza, która przyczyniła się do drastycznego wzrostu cen kawy na światowym rynku. Upały i brak opadów dają się także we znaki Kalifornii, gdzie wciąż utrzymuje się rekordowa susza. Wysokie temperatury występowały też w Australii, szczególnie w jej zachodniej części. We wszystkich tych miejscach średnia wrześniowa temperatura była wyższa od normy o 2-4oC.
Hubert Bułgajewski
