ArtykulyRozwiązania technologiczne

Fotowoltaika coraz tańsza i bardziej wydajna

Mający siedzibę we Freiburgu Fraunhofer ISE to jeden z najważniejszych instytutów naukowych zajmujących się systemami energii słonecznej. W opublikowanym niedawno raporcie naukowcy zebrali najważniejsze fakty dotyczące fotowoltaiki w Niemczech, Unii Europejskiej i globalnie.

Coraz więcej fotowoltaiki

Na koniec 2020 r. energia słoneczna zapewniała 3,2% energii elektrycznej na świecie. W roku tym pojawiło się 135 GW mocy wytwórczej w nowych instalacjach, dzięki czemu przekroczono próg 700 GW. Od 2010 r. rynek rośnie średnio o 34% rocznie, a obecnie najwięcej mocy – 36% – zainstalowanych jest w Chinach. Dalej są Ameryka Północna (12%), Japonia (9%), Niemcy (8%) i Indie (6%).

W tegorocznej edycji raportu po raz pierwszy tak dokładnie przyjrzano się wskaźnikowi EPBT (Energy Payback Time), czyli okresowi zwrotu energetycznego. Wskaźnik ten określa czas wymagany przez system fotowoltaiczny do wytworzenia takiej samej ilości energii elektrycznej, jaka została zużyta do jego wyprodukowania. Za punkt odniesienia przyjęto systemy dachowe z krzemowymi modułami fotowoltaicznymi produkowanymi w Chinach i o wydajności 19,9%, a więc te, które są dziś zdecydowanie najpopularniejsze. Końcowa wartość zależy nie tylko od nasłonecznienia w danym miejscu, ale i efektywności lokalnej sieci. I tak EPBT w Europie wynosi od 1 do 1,3 roku, w Indiach 0,44 roku, a w Kanadzie – 1,42 roku.

Rys. 1: EPBT – Energy Payback Time, czas zwrotu energetycznego dla systemów dachowych z krzemowymi modułami fotowoltaicznymi produkowanymi w Chinach i o wydajności 19,9%. Źródło: Fraunhofer ISE. Grafika: PSE 2020

PV coraz bardziej wydajne

W ciągu ostatnich 10 lat sprawność przeciętnych komercyjnych modułów krzemowych wzrosła o około 15-20%, a modułów CdTe (z wykorzystaniem tellurku kadmu) o 9-19%.

Warto przy tym dodać, że jednocześnie znacząco spadło zużycie materiałów niezbędnych do tworzenia najpopularniejszych ogniw krzemowych. W ciągu ostatnich 16 lat spadło ono z około 16 g/Wp do około 3 g/Wp. Osiągnięto to nie tylko dzięki zwiększonej wydajności, ale i cieńszym płytkom oraz wykorzystaniu do cięcia drutów diamentowych.

PV coraz tańsze

Raport skupia się także na kosztach. I tak w Niemczech ceny typowych systemów fotowoltaicznych o mocy od 10 do 100 kWp wynosiły w 1990 r. około 14 000 euro/kWp. Pod koniec 2020 r. było to już tylko ok. 1000 euro.

Krzywa doświadczenia – zwana również krzywą uczenia się – pokazuje, że w ciągu ostatnich 40 lat cena modułu spadała o 26% z każdym podwojeniem produkcji. Wynika to zarówno z ekonomii skali, jak i ulepszeń technologicznych. Spadek cen w ostatnich latach nawet przyspieszył.

Rys. 2: Krzywa doświadczenia ukazująca spadek cen modułów w ostatnich 40 latach. Źródło: Fraunhofer ISE.

Marcin Popkiewicz

Podobne wpisy

Więcej w Artykuly