Trzy filary zrównoważonego miasta

1. Zeroemisyjne budynki

Redukcja, nawet do 1/5, zapotrzebowania budynków na energię, poprzez poprawę izolacyjności ścian, dachów oraz stropów nad nieogrzewanymi piwnicami, wprowadzenie wentylacji z wysokosprawnym odzyskiem ciepła oraz wodooszczędnej armatury. Działania te, w połączeniu rozbudową OZE zintegrowanymi z budynkami (pompy ciepła, fotowoltaika, magazyny ciepła, chłodu i akumulatory pełniące role UPS’u) mogą prawie do zera ograniczyć emisję CO₂ związaną z utrzymaniem komfortu cieplnego w pomieszczeniach. Wszystkie nowo powstające budynki mogą być plusenergetyczne i efektywne ekonomicznie przy dostępnych obecnie technologiach.

2. Zamknięcie obiegu pierwiastków biogennych miedzy rolnictwem a miastem

Żywność dostarczana do miasta i materia organiczna produkowana przez zieleń miejską zawierają pierwiastki biogenne (N, P, K, Ca, Mg i mikroelementy), w które musi być zasilana gleba. W konwencjonalnym rolnictwie przemysłowym ich źródłem są nawozy sztuczne. Odzyskanie tych pierwiastków i zawrócenie ich do gleby jest możliwe dzięki fermentacji beztlenowej osadów ściekowych i miejskich odpadów organicznych oraz separacji związków biogennych z pofermentu. Związki te mogą służyć do produkcji nawozów organicznych dla rolnictwa, a wytworzony w tym procesie biometan może stanowić dyspozycyjne źródło energii w systemach Elektrociepłowni Nowej Generacji (ENG) lub np. zasilać miejską komunikację zbiorową. ENG to kogeneracyjna instalacja energetyczna wytwarzająca energię elektryczną w momentach jej deficytu i magazynująca wytworzone ciepło. Magazyn ciepła jest rozładowywany proporcjonalnie do zapotrzebowania sieci ciepłowniczej. Technologie oczyszczania ścieków i fermentacji odpadów organicznych, które pozwolą na realizację zamknięcia obiegu biogenów są już dostępne na rynku i są bardziej ekonomiczne niż obecny sposób oczyszczania ścieków i zagospodarowania miejskich odpadów organicznych.

3. Zielone miasto i komunikacja

Na dobrostan ludzi istotny, pozytywny wpływ ma kontakt z zielenią a w szczególności możliwości osobistej uprawy kwiatów, ziół i warzyw czyli miejskie ogrodnictwo. Podobnie oddziaływane ma naturalne otoczenie, które mogą nam zapewnić technologie zielonych fasad i dachów, w istniejących i nowobudowanych budynkach. Szczególnie ważny jest, w kontekście budowy prozdrowotnego środowiska, ruch na świeżym powietrzu w otoczeniu zieleni. Temu celowi służy budowa parków liniowych czyli wielokilometrowych ciągów zieleni po dwóch stronach arterii pieszo-rowerowej, przy której zlokalizowane są różne usługi, np. gastronomiczne, galerie czy księgarnie. Parki łączone są wiaduktami nad arteriami komunikacyjnymi (jak przejścia dla zwierząt nad autostradami) łączącymi system parków liniowych w zieloną sieć alternatywnej komunikacji. Obecne arterie komunikacyjne powinny być przeobrażone w sieć metrobusów i ścieżek rowerowych kosztem części jezdni i zazielenione poprzez tworzenie alei drzew i pasów zieleni. Źródłem energii dla transportu miejskiego powinna być energia elektryczna z OZE pochodząca miedzy innymi, z nadwyżek OZE zintegrowanych z budynkami nad ich potrzebami własnymi a przede wszystkim z biometanu produkowanego w miejskich biogazowniach odpadów organicznych. Warunkiem koniecznym dla zielonej przebudowy miast jest zapewnienie podaży wody. Temu celowi powinny służyć systemy retencji wody z oczyszczonych ścieków i wody deszczowej.

Ludomir Duda, Marcin Popkiewicz