ArtykulyZmiany klimatu

Klimat zmieniał sie zawsze… cz 20 Wielkie wymieranie

Na przełomie Permu i Triasu doszło do największego wymierania gatunków w historii Ziemi. Zginęło wtedy ponad 90 procent zamieszkujących Ziemię gatunków. Otrząśnięcie się życia z tego szoku i powrót do normalności zajęły kilka milionów lat. Jak do tego doszło?

Badając to zdarzenie stwierdzamy ślady gwałtownego ocieplenia, podwyższonych koncentracji dwutlenku węgla, zwiększonej ilości lekkich izotopów węgla, podniesienia się poziomu oceanów, odtlenienia wód oceanicznych i wzrostu ich kwasowości, masowego rozkwitu fotosyntetyzujących bakterii siarkowych, działania wulkanów z trapów syberyjskich i uderzenia jednego lub dwóch dużych asteroidów. Cała masa atrakcji. Jak mogą się łączyć w spójną całość?

Wyobraź sobie, że jesteś nad Ziemią. Błękitna planeta unosi się w kosmosie, nad jej oceanami i kontynentami unoszą się chmury. Na powierzchni planety i w jej oceanach kwitnie życie.

dinozaury

Jedynie układ kontynentów jest inny, niż dziś – to Ziemia sprzed 250 milionów lat. Jej mieszkańcy nie zdają sobie sprawy, że ich świat właśnie się kończy – zginie ponad 90 procent zamieszkujących Ziemię gatunków.

układ kontynentów

Spoglądając w bok widzisz zmierzający w kierunku Ziemi asteroid. Duży asteroid, wielkości 50 kilometrów. Jest tak wielki, że kiedy wbija się w skorupę ziemską, jego tył wciąż znajduje się na wysokości ziemskiej stratosfery. Przez chwilę nic nie widać – jasny błysk powoduje chwilową utratę wzroku.

W miejscu uderzenia wszystko natychmiast wyparowuje, uderzenie termiczne, deszcz wyrzuconych w górę skał i trzęsienie ziemi dewastują kontynent. Do atmosfery unosi się pył, który na lata przyćmiewa światło Słońca. Cały kontynent został praktycznie wymieciony przez uderzenie. Ale to był dopiero początek historii zagłady.

Fale sejsmiczne rozchodzą się z miejsca uderzenia skupiając się po przeciwnej stronie globu. Skorupa ziemska pęka, z wnętrza Ziemi wylewa się magma tworząc na obszarze 200 tysięcy kilometrów kwadratowych potężne trapy syberyjskie – pola wulkanów, które będą istnieć setki tysięcy lat. W sumie w wyniku ich działania do atmosfery trafi 2000-20000 miliardów ton węgla.

Olbrzymie ilości pyłów i aerozoli wulkanicznych dołączają do pyłu wyrzuconego podczas zderzenia. Nastaje wszechogarniająca zima… Zatrzymuje się fotosynteza roślin, giną roślinożercy, potem mięsożercy i padlinożercy. Wyrzucone przez wulkany tlenki siarki powodują kwaśne deszcze, które dodatkowo niszczą roślinność. Głód wędruje w górę łańcucha pokarmowego.

Wielkie wymieranie będzie miało trzy etapy. To pierwszy z nich. Wieloletniej zimy, zmiany klimatu i braku pożywienia nie przetrwa wiele gatunków lądowych. Na razie życie w morzach przygląda się temu w miarę spokojnie. Nie wie, że następna przewracająca się kostka domina przygniecie je najciężej.

Następna część: Wielkie Wymieranie cz.2

Podobne wpisy

Więcej w Artykuly