Dbaj o środowisko
Zmieniamy klimat, zatruwamy wodę, powietrze, gleby, jedzenie i zabijamy tysiące gatunków. Co sekundę podwajamy stężenie dwutlenku węgla w sześcianie o boku ponad 1 kilometra. Lodowce i lody Arktyki rozpadają się w oczach, przesuwają się strefy klimatyczne i pustynie, nasilają się katastrofy. W wielu produkujących na nasze potrzeby chińskich miastach nie widać przez wiele dni słońca, a rzeka zmienia kolor w zależności od produkowanego danego dnia asortymentu.
Szanuj zasoby naturalne
W ciągu życia jednego pokolenia wyczerpujemy ponad połowę zasobów ropy i gazu. I wiele innych trudnych do zastąpienia surowców. 1 litr ropy daje tyle energii, ile człowiek pracujący przez 1.5 tygodnia, a każdy z nas zużywa jej rocznie kilka ton – spalając bezpośrednio w aucie lub pośrednio, kupując towary, jedzenie i usługi. Tymczasem w przeciągu kilku, najpóźniej kilkunastu lat nastąpi szczyt jej wydobycia. Przykładem naszego beztroskiego podejścia do ropy jest samochód osobowy o efektywności 1%. Co można powiedzieć o takim środku transportu w świecie, w którym pozostałe nam zasoby ropy powinniśmy wykorzystywać z najwyższą rozwagą i efektywnością? Zupełnie, jakbyśmy jako społeczeństwo uparli się, żeby zasoby ropy spalić jak najszybciej w jak najmniej efektywny sposób…
Pozostaw dzieciom Ziemię w takim stanie, w jakim ją zastałeś – lub lepszym
Ziemia pozbawiona zasobów ropy, gazu, wielu metali. Bez lasów tropikalnych. Z katastrofami klimatycznymi. Zanieczyszczonymi miastami, górami wysypisk, trującymi rzekami i powietrzem. Z dziesiątkami tysięcy nierozkładających się trujących związków chemicznych gromadzących się w naszych organizmach. Z bakteriami odpornymi na nadużywane antybiotyki. Czy taką Ziemię chcemy zostawić naszym dzieciom?
Dowiedz się. Zrozum. Zmieniaj swoje zachowania i daj przykład innym
Każdy z nas jest częścią problemu. Wyciągając głowę z piasku i rozumiejąc konsekwencje swojego postępowania możesz stać się częścią rozwiązania. Odróżniaj to co łatwe, od tego, co rzeczywiście da efekt. Jeśli zmienisz żarówki na energooszczędne, wyłączysz wodę przy myciu zębów i wyciągniesz ładowarkę komórki to doskonale. Ale jeśli chwilę później wsiądziesz do terenówki lub polecisz do Australii, to nie ma to wiele wspólnego z ekologią. Świadomie kształtuj postawy w swoim otoczeniu.
Konsumuj mniej, kupuj tylko to, co naprawdę jest Ci niezbędne
Po kilku tygodniach od zakupu pozostaje nam w domu średnio kilka procent tego, co kupiliśmy. Cała reszta trafia do kosza. A to tylko wierzchołek góry lodowej – na każdy kosz naszych odpadów przypada kilkadziesiąt koszy odpadów przemysłowych, często toksycznych i zwykle trafiających wprost do środowiska. Symbolem naszego sposobu życia może być zwykła torba foliowa, której używamy przez kilka minut, a następnie wyrzucamy, żeby rozkładała się kilka stuleci.
Zrezygnuj z auta i przelotów. Używaj komunikacji miejskiej i kolejowej
W miastach Europy 2/3 zanieczyszczeń pochodzi z aut. Jadąc samochodem 15 kilometrów do pracy i z powrotem, wyrzucasz do atmosfery ponad 5 kg dwutlenku węgla – ilość, którą sporych rozmiarów drzewo będzie absorbować przez rok. Przelot z Europy do Australii i z powrotem to dla każdego z pasażerów emisja dwutlenku węgla o masie słonia, a jeśli doliczyć do tego budowę i utrzymanie samolotu i infrastruktury, można doliczyć drugiego słonia. Model miasta, gdzie drogi i parkingi zajmują nawet 70% przestrzeni, brak jest za to chodników, parków i przestrzeni dla pieszych, to teren może i przyjazny stojącym w korkach samochodom, ale wrogi ludziom. Popieraj darmową komunikację miejską, sieć szybkich kolei i wyłączenie centrów miast z ruchu samochodowego.
Tam, gdzie możesz chodź lub dojeżdżaj rowerem
To nie tylko lepsze dla środowiska i zasobów naturalnych, ale także dla Twojego portfela, zdrowia i kondycji. Dokładaj też starań, aby tam gdzie mieszkasz powstawała infrastruktura rowerowa z prawdziwego zdarzenia.
Żyj i mieszkaj energooszczędnie. Oszczędzaj prąd, wodę i ciepło
To jest EKO. EKOlogiczne i EKOnomiczne. Ociepl dom, używaj efektywnych urządzeń, włączaj je wtedy, kiedy są potrzebne.
Popieraj rozwój odnawialnych źródeł energii, transportu publicznego i wzrost efektywności
Jeśli chcemy pogodzić dostatni sposób życia dzisiaj z godną przyszłością następnych pokoleń, to musimy zainwestować w zmianę technologii. UE i USA codziennie spalają samej ropy za 3 miliardy dolarów. Jest za co inwestować. Od tego, czy w ciągu kilkunastu lat przeprowadzimy te zmiany, zależy nie tylko jakość środowiska, powstrzymanie zmian klimatu i przyszłość naszych dzieci, ale także konkurencyjność naszej gospodarki w świecie coraz trudniej dostępnych i droższych surowców, a nawet nasze własne bezpieczeństwo energetyczne i możliwość zachowania wysokiego poziomu życia.
Niech doraźne korzyści nie przysłaniają Ci wartości środowiska – bez niego nie ma przyszłości
Żyjąc beztrosko, bez myślenia o zasobach, ekologii i klimacie, kupujemy sobie parę lat „życia na kredyt”. Jednak kontynuacja dzisiejszego trendu nie jest możliwa wiecznie. Gdyby Chińczycy i Hindusi zaczęli jeździć samochodami tak jak my – a bardzo by tego chcieli – trzeba by wydobywać dwa razy więcej ropy – co nie jest i nie będzie możliwe. Z każdego kilograma wyrzuconego do atmosfery przez Ciebie i znajomych, po tysiącu lat pozostanie tam kilkadziesiąt procent, trwale zmieniając klimat. Mentalność „wyrzucę śmieci do lasu i wyleję ścieki do rzeki, nikt nie zauważy, opłaci mi się to” albo „polecę na weekend do Paryża” to mentalność mieszkańców Wyspy Wielkanocnej, rabunkowo wycinających drzewa tak długo, aż wycięli ostatnie i stanęli bezradni, bez zasobów, na samotnej wyspie pośrodku oceanu. Nasza Ziemia to właśnie taka wyspa – innej nie mamy i musimy troszczyć się o nią, o zachowanie środowiska i zasobów Ziemi na przyszłość.
Wierzymy, że nie staniesz z boku z założonymi rękami czekając aż inni zrobią coś za Ciebie. Jak zacząć?
Dowiedz się. Pogłębiaj swoją wiedzę, czytaj aktualności i inne materiały.
Zrozum. Same oderwane od siebie fakty to mało – trzeba ten obraz ułożyć w spójną całość. Uwaga! Podczas tego procesu grozi Ci, że pożegnasz się ze spokojem ducha…
Zmieniaj swoje zachowania i daj przykład innym. Jeśli żyjesz, tak jak statystyczny Polak, to będzie co zmieniać… Zarówno w kwestii transportu, jak i mieszkania oraz postaw konsumpcyjnych. W podejmowaniu decyzji pomoże Ci nasz kalkulator. Pobaw się nim i zobacz, jakie działania dadzą największy efekt. Dawaj przykład swoją postawą. Jeśli będziesz działał w myśl zasady „trzeba robić tak, jak mówię, a nie jak żyję” i opowiadał o powadze sytuacji, ale do pracy będziesz jeździć SUVem, a na wakacje latał na Bali, nikt nie potraktuje Cię poważnie.
Odróżniaj to, co łatwe, od tego, co skuteczne! To pierwsze może Ci tylko poprawić samopoczucie, ale nic nie zmieni.
Przekazuj wiedzę i kształtuj postawy w swoim otoczeniu – w rodzinie, wśród znajomych, kolegów z pracy, szkoły, uczelni – gdziekolwiek jesteś. Wielu zatka uszy i schowa głowę w piasku. Wiesz, z czego to wynika – wolą nie wiedzieć. Nie rezygnuj, staraj się jak potrafisz. Znasz stawkę.
Skorzystaj też z porad, na co zwrócić szczególną uwagę. Najistotniejsze punkty są oznaczone kolorem zielonym.
Dom/mieszkanie
Kupuj mieszkanie na miarę swoich potrzeb – ogrzewanie i oświetlanie zbędnej powierzchni to dodatkowe zużycie energii.
Zbuduj dom energooszczędny (ocieplony, pompy ciepła, kolektory słoneczne, energia wiatrowa itp.) Dom pasywny kosztuje 10% więcej, ale pozwala zaoszczędzić ok. 90% na ogrzewaniu.
Ociepl dom – to często niewielki wydatek, który zwraca się już po kilku latach.
Zainstaluj w kaloryferach termostaty, przykręć kaloryfery, szczególnie na noc. Zmiana temperatury o 1 st. to zużycie energii na ogrzewanie mniejsze nawet o 10%. Dla zdrowia najkorzystniej jest, gdy w pokoju dziennym jest 21 st., a w sypialni 18 st. Wyjeżdżając na dłużej, możesz obniżyć temperaturę jeszcze bardziej. Pamiętaj, żeby grzejniki nie były niczym zasłonięte.
Ogrzewaj powietrze w mieszkaniu, a nie na zewnątrz. Mieszkanie wietrz szybko i intensywnie poprzez całkowite otwarcie na chwilę okna tak, aby wytworzyć przeciąg w pomieszczeniu. Powietrze ulegnie wymianie na świeże, a mieszkanie się nie wychłodzi.
Podczas kąpieli staraj się ograniczyć zużycie wody i jej temperaturę. Biorąc prysznic zużyjesz o połowę mniej wody (i energii na jej ogrzewanie), niż siedząc w wannie.
Zrezygnuj z klimatyzacji, otwórz okno – można żyć bez klimatyzacji, a wręcz jest to zdrowsze (przeziębienia, grzyby i bakterie znajdujące się w parowniku klimatyzacji szkodzą zdrowiu). Często wystarczy lżej się ubrać.
Upewnij się, czy masz energooszczędny sprzęt AGD i RTV, nowoczesne urządzenia (lodówka, pralka, monitor LCD) zużywają nawet kilka razy mniej energii niż modele sprzed 20 lat.
Wyłącz stand-by w telewizorach, ładowarkach, monitorach, drukarkach, zasilaczach. Urządzenia w stanie czuwania pobierają energię, czasem nawet więcej, niż na rzeczywiste działanie. W przypadku drukarek średnio 93% prądu idzie na czuwanie, a jedynie 7% na drukowanie.
Zmień żarówki na energooszczędne – zużywają 5-krotnie mniej energii, a pracują kilka razy dłużej.
Masz elektryczną suszarkę do bielizny? Po co..? To potwór energetyczny!
Wyłączaj niepotrzebne światło i inne urządzenia – kiedy wychodzisz na spacer, Twój pies nie musi oglądać telewizji.
Obniż temperaturę prania – nowoczesne proszki są skuteczne również w niskich temperaturach, zmiana temperatury prania z 60° do 40° to zużycie energii o 1/3 mniejsze.
Transport
Samochód osobowy emituje średnio 170g CO2/km. Przejechane samochodem 30 km oznacza emisję takiej ilości CO2, którą średniej wielkości drzewo będzie absorbować przez rok! Paliwożerny SUV może emitować prawie kilogram CO2 na każdy przejechany kilometr trasy!
Jeśli możesz, zrezygnuj z samochodu, wyprodukowanie samochodu to emisja ~15-20 ton CO2, nie mówiąc już o jego wykorzystywaniu.
Chodź pieszo, jeźdź rowerem – to najmądrzejszy sposób transportu, także dla zdrowia.
Korzystaj z transportu publicznego: tramwaju, autobusu.
Jeśli już naprawdę musisz, nie dla wygody ale z rzeczywistej konieczności, jeździć samochodem:
- Jeśli samochód jest Ci niezbędny (np. mieszkasz za miastem i nie ma tam komunikacji lub Twoja praca wymaga przemieszczania się autem), wybierz model o najmniejszej emisji i jedź tylko wtedy, kiedy to naprawdę konieczne.
- Korzystaj z miejsc użyteczności publicznej, takich jak sklepy, kina czy obiekty sportowe, które są najbliżej.
- Dbaj o dobry stan silnika i ciśnienie w oponach – możesz zmniejszyć zużycie paliwa o kilkanaście procent.
- Auto prowadź spokojnie, bez gwałtownych przyspieszeń i hamowania.
- Staraj się nie przekraczać prędkości 100-120 km/h – jadąc szybciej zużyjesz znacznie więcej paliwa.
- Pracuj blisko miejsca zamieszkania – oszczędzisz także swój czas.
- Zmień paliwo na bardziej ekologiczne.
- Współużytkuj samochód, pojedź z sąsiadem.
- Skorzystaj z zaleceń UE dotyczących efektywnej jazdy autem .
Unikaj podróży samolotem, przelot na wakacje w miejsce odległe o 5000 km odpowiada emisji ponad 4 ton CO2. Średnia roczna emisja na osobę w kilkanaście godzin.
Jadąc daleko, jedź pociągiem – jest wielokrotnie efektywniejszy i bezpieczniejszy od samochodu czy samolotu.
Konsumpcja
Odetnij się od postaw konsumpcyjnych, zadaj sobie pytanie, czy na pewno kupujesz coś, co naprawdę jest Ci niezbędne? Miej buddyjską mentalność: żyj prosto, mniej konsumuj, a myśl więcej.
Kupuj towary wielokrotnego użytku – jednorazówki trzeba produkować w dużych ilościach.
Kupuj polskie, a najlepiej lokalne produkty – im większa odległość, tym więcej paliwa na to potrzeba.
Kupując produkt, wybierz ten w najprostszym opakowaniu – często produkcja samego produktu przy produkcji opakowania to drobiazg.
Zrezygnuj z plastikowych toreb w sklepach – codziennie na świecie produkuje się i wyrzuca 3 miliardy takich toreb. Noś torbę na zakupy ze sobą.
Ogranicz zużycie papieru – może zamiast drukować w 3 kopiach wystarczy wysłać e-mail?
Stosuj recykling – zazwyczaj dużo lepiej jest odzyskać, niż wyprodukować.
Jeśli rekreacja, to rower, spacer, żeglarstwo czy łyżwy, a nie quad, motocykl czy motorówka.
Decydując w sprawach biznesowych – pamiętaj, że ekologia jest ważniejsza od pieniędzy.
Jedzenie
Miej umiar w jedzeniu, nie tylko ze względu na zużycie surowców, coraz więcej osób ze względu na nadmierne jedzenie jest otyła i ma poważne problemy ze zdrowiem.
Nie daj się manipulować specjalistom od marketingu, chcącym wychować bezrefleksyjnych konsumentów.
Zrezygnuj z plastikowych toreb w sklepach – codziennie na świecie produkuje się i wyrzuca 3 miliardy takich toreb. Noś torbę na zakupy ze sobą.
Ogranicz spożycie mięsa – kaloria mięsa nie tylko wymaga znacznie więcej energii na wyprodukowanie niż odpowiednia ilość roślin, stada hodowlane to także emisja metanu, silnego gazu cieplarnianego.
Domykaj lodówkę, ustawiaj chłodzenie na taką temperaturę, jakiej wymagają produkty zamiast ustawiać chłodzenie na maksymalny poziom.
Przykryj garnek – podczas gotowania zużyjesz 3 razy mniej energii.
Używaj czajnika elektrycznego, najlepiej z płytą grzewczą, gotuj taką ilość wody jak jest Ci potrzebna.
Opowiedz innym. Wiedza, którą trzymasz w głowie i nie dzielisz się nią jest marnotrawiona. Sam nie zmienisz rzeczywistości! Jesteś elementem łańcucha osób, które chcą zapewnić ludzkości dobrą przyszłość. A może jakąkolwiek przyszłość… Jeśli przekażesz tą postawę chociaż jednej osobie – komuś z rodziny, przyjacielowi, koledze lub koleżance z pracy i ta osoba też przekaże to dalej – proces zmian będzie narastać.
To właśnie najważniejszy element tego, co możesz zrobić. Pogłębiaj swoją wiedzę, przekazuj ją innym, dawaj przykład i kształtuj postawy w swoim otoczeniu – rodzinie, znajomych, kolegach z pracy, szkoły, uczelni – gdziekolwiek jesteś.
Wymagaj od polityków realnych działań. To właśnie postawy, poglądy i oczekiwania społeczne przekładają się na realne zmiany w wydawanych z budżetu środkach, systemie prawnym, normach i przepisach oraz traktatach międzynarodowych.
Biznes może na wiele sposobów skutecznie wpłynąć na działania w kwestii klimatu, nawet na poziomie rządowym. Najpierw jednak musi zacząć od zbudowania swojej własnej wiarygodności w tym obszarze. Przeczytaj następny artykuł: działania biznesowe.
