Przywracanie lasów deszczowych, tworzenie paliwa z odpadów rolniczych, proces przyspieszania odbudowy koralowców, program ograniczania marnowania żywności w całym mieście i kompaktowy elektrolizer do wytwarzania zielonego wodoru – to pięć projektów i inicjatyw, które zdobyły nagrodę Earthshot.
Ilustracja: Książę William i księżna Catherina podczas ceremonii wręczenia pierwszych nagród Earthshot. Źródło: Biuro Ambasadora USA w Wielkiej Brytanii, domena publiczna, Wikimedia Commons.
Przed rokiem książę William i sir David Attenborough połączyli siły. I zaproponowali Earthshot – „Nagrodę Nobla w dziedzinie ochrony środowiska”. Do 2030 r. na ten cel zostanie przekazane 50 milionów funtów, a co roku pięciu zwycięzców otrzyma po milionie.
„Rozpoczynamy tę nową dekadę wiedząc, że jest to najbardziej znaczący okres w historii. Nauka jest niepodważalna. Jeśli nie podejmiemy działań w tej dekadzie, szkody, które wyrządziliśmy, będą nieodwracalne. A skutki odczują nie tylko przyszłe pokolenia, ale też żyjący dzisiaj. Co więcej, nie wszyscy będą odczuwać je jednakowo. Najbardziej narażeni i najbardziej dotknięci są ci, którzy mają najmniej zasobów i którzy zrobili najmniej, aby doprowadzić do zmiany klimatu” – mówił książę William, ogłaszając konkurs.
Teraz poznaliśmy zwycięzców.
Nagrodę Eartshot zdobyli…
Nagrodę Earthsot przyznano w pięciu kategoriach: ochrona i przywracanie natury, czyste powietrze, odnowa oceanów, świat bez odpadów i klimat.
I tak zwycięzcami w poszczególnych kategoriach zostali odpowiednio:
- Kostaryka – za program płacenia lokalnym mieszkańcom za ochronę i przywracanie lasów deszczowych i lokalnych ekosystemów, co pozwoliło odwrócić trwające przez dziesięciolecia wylesianie. Dzięki programowi liczba lasów deszczowych w Kostaryce podwoiła się.
- Indyjska organizacja Takachar, której innowacyjna technologia pozwala na zmniejszenie dymu z ciągników rolniczych nawet o 98%, a do tego przekształca pozostałości w nowe produkty.
- Coral Vita na Bahamach, która opracowała metodę przyspieszania odrastania koralowców poprzez hodowlę na lądzie, a następnie przywracanie ich na wyeksploatowanych rafach pod wodą.
- Całe miasto Mediolan, które realizuje program „Food Hubs” – pozwala on ograniczyć marnowanie żywności z restauracji i supermarketów oraz rozprowadzać ją wśród potrzebujących mieszkańców. Dziś w mieście znajdują się trzy takie centra, z czego każdy odzyskuje około 130 ton żywności rocznie (350 kg dziennie). Odpowiada to ok. 260 000 posiłkom.
- Tajsko-niemiecko-włoska grupa naukowców, która stworzyła elektrolizer AEM zamieniający wodę w bezemisyjny zielony wodór. Technologia zielonego wodoru co prawda już istnieje, ale ten moduł jest kompaktowy i modułowy, co pozwala na zamontowanie w nim od zaledwie jednej jednostki elektrolizera do aż 70. Dzięki temu jest wszechstronny i bardziej dostępny dla krajów o niższych dochodach i małych firm.
Pieniądze pomogą w rozwoju
„Świat przyrody, od którego jesteśmy całkowicie zależni, kurczy się w tempie szybszym niż kiedykolwiek od końca dinozaurów. Wiemy, dokąd zmierza ta historia i musimy napisać inne zakończenie” – powiedział podczas uroczystości wręczenia nagród Attenborough.
Pieniądze zostaną wydane na wdrażanie rozwiązań na szerszą skalę. Zwycięzcy, podobnie jak pozostałych 10 finalistów, będą mogli liczyć też na indywidualne wsparcie ze strony The Earthshot Prize Global Alliance – sieci organizacji charytatywnych, organizacji pozarządowych i firm z sektora prywatnego na całym świecie.
Nominacje do przyszłorocznej nagrody poznamy w styczniu 2022 roku. Mogą otrzymać je wszyscy: od rządów i korporacji, przez banki, po szkoły i lokalne społeczności.
Nazwa „Earthshot” to nawiązanie do „Moonshot”: ogromnego amerykańskiego projektu mającego na celu wysłanie pierwszej osoby na Księżyc w latach sześćdziesiątych XX w. Zdaniem księcia Williama i Attenborough teraz potrzeba nam równie ogromnego wysiłku, ale nakierunkowanego na działania dla Ziemi.
Szymon Bujalski
