Ikoną wysychania zbiorników wodnych w Polsce jest Pojezierze Gnieźnieńskie, szczególnie dotknięte obniżającymi poziom wód gruntowych lejami depresyjnymi kopalni węgla brunatnego. Jednak ponieważ klimat zmienia się w całej Polsce, podobne są też w skali kraju praktyki „antyadaptacyjne” (nadmierna melioracja, osuszanie torfowisk itd.) problem obniżania się poziomu wód gruntowych i wysychania zbiorników wodnych dotyczy też wielu innych miejsc.
Rys. 1. Stawy krężelińskie w województwie zachodniopomorskim. Po lewej: stan na 2012 rok, po prawej: rok 2018.
Tak też jest w przypadku stawów lezących w pobliżu niewielkiej wsi Krężelin w południowej części województwa zachodniopomorskiego. Jeszcze kilka lat temu stawy te były w dobrym stanie. Przed 2014 rokiem zimy w zachodniej Polsce były na ogół śnieżne lub bardzo deszczowe (w zależności od cyrkulacji). Po 2013 roku sytuacja zaczęła się zmieniać. Śniegu było niewiele, a deszczu nie aż tak dużo.
Prawdziwe zmiany zaczęły się tak naprawdę po 2015 roku a ostatnio jeszcze przyspieszyły. Zdjęcie satelitarne udostępnione w aplikacji Google Earth zostało zrobione w roku 2018 po najsuchszym i najcieplejszym lecie w historii Polski. Tegoroczne lato, i ostatnia też zima w przypadku opadów delikatnie mówiąc pozostawiają wiele do życzenia.
To niewielkie zbiorniki wodne, położne pośród pól kukurydzy. Mają one jednak znaczenie dla środowiska, bo są siedliskiem ptactwa wodnego, m.in. żurawi, których śpiew słychać wieczorem z ponad dwóch kilometrów, a więc z mojego podwórka. Właściwie to już nie słychać… tak samo jak i żabich godów pod koniec kwietnia.
W sumie możemy mówić o katastrofie. W przyszłości, kiedy ocieplenie klimatu dokona dalszych postępów, obecny (smętny w porównaniu z dawnym) stan stawów będzie się jawić jako „dawne dobre czasy”.
Hubert Bułgajewski, Arktyczny Lód
