Najstarsze i największe baobaby przeżyły 1100-2500 lat. W ciągu ostatnich kilkunastu lat większość z nich Odeszła.
Ilustracja 1. Baobaby w Parku Narodowym Nxai Pan w Botswanie. Źródło: Wikipedia
Baobaby to wielkie afrykańskie drzewa, mogące dożywać 3000 lat. W 2005 roku międzynarodowa grupa naukowców rozpoczęła badania najstarszych baobabów, w ramach których zostały zinwentaryzowane i datowane prawie wszystkie wielkie i wiekowe okazy – w sumie blisko 60 drzew. Celem było zbadanie, jak te drzewa są w stanie osiągnąć swoje olbrzymie rozmiary. Wyniki zostały właśnie opublikowane.
W oparciu o badania radioizotopowe węgla 14C próbek z pni baobabów naukowcy stwierdzili m.in., że baobab rośnie nie z jednego pnia, lecz z wielu, co zapewnia drzewu wyjątkową odporność.
Jednak badanie, które miało koncentrować się na badaniu funkcjonowania baobabów, stało się też badaniem nad ich wymieraniem. W ciągu liczącego niewiele ponad dekadę okresu badania 9 z 13 najstarszych drzew, liczących sobie od 1100 do 2500 lat, umarło. Było wśród nich 5 z 6 największych żyjących baobabów.
Ilustracja 2. Baobab Chapmana w Botswanie, składający się z 6 pni. Na górze w 2015 roku, po środku i na dole po nagłym rozpadzie w styczniu 2016 roku. Patrut i in., 2018.
Naukowcy określili to wymieranie jako zdarzenie o bezprecedensowej skali. Główny autor pracy podsumował je słowami: „To absolutnie szokujące i dramatyczne, doświadczyć w ciągu swego życia końca tak wielu tysiącletnich drzew”.
Celem badania nie było znalezienie przyczyn masowego wymierania najstarszych baobabów, naukowcy piszą jednak, że „przypuszczają, że śmierć monumentalnych baobabów można przynajmniej częściowo powiązać ze znacznymi zmianami klimatu w Afryce Południowej”.
W jakim stopniu przyczyną wymierania wiekowych baobabów jest zmiana klimatu, a w jakiej inne czynniki, pokażą kolejne badania. Na chwilę bieżącą można powiedzieć, że wymarcie w przeciągu dekady większości liczących sobie ponad 1000 lat baobabów (które mogłyby żyć jeszcze długo) raczej nie jest statystycznym przypadkiem, lecz konsekwencją naszej działalności. Konsekwencją Antropocenu.
Marcin Popkiewicz na podst. Giant African baobab trees die suddenly after thousands of years
