Skąd bierzemy energię i na co nam ona? No i skąd się biorą te nasze emisje gazów cieplarnianych?

Potrzebujemy paliw, aby produkować energię. To prąd zasilający żarówki, lodówki, komputery, telewizory, telefony. Paliwo dla samochodów, maszyn rolniczych, budowlanych, statków i samolotów. Ogrzewanie mieszkań, biur i sklepów. Fabryki i kopalnie dające nam żywność, ubrania, wszystkie urządzenia.
Bez energii nie ma cywilizacji. Zużywamy jej coraz więcej, prawie wyłącznie z ropy, węgla i gazu. A spalając je zmieniamy skład atmosfery. Na każdego z nas przypada dziś średnio emisja tak wielkiej ilości dwutlenku węgla, że do jej zaabsorbowania potrzeba by było 1000 drzew!

Kto emituje dwutlenek węgla?

Mieszkańcy bogatych krajów rozwiniętych zużywają olbrzymie ilości energii, jeżdżą samochodami, kupują wielkie ilości produktów przemysłowych. Ich emisje są olbrzymie - w USA to ponad 20 ton CO₂ na osobę rocznie! Przeciętny Chińczyk nie emituje nawet 5 ton, pomimo tego, że produkuje towary na rzecz Amerykanina.
Mieszkańcy krajów rozwijających się traktują zachodni sposób życia jak wzorzec, do którego należy dążyć. Co będzie, jeśli im się to uda?

Spalanie węgla kojarzy Ci się z XIX wiekiem? To wciąż główne źródło energii elektrycznej!

Węgiel to najtańsze źródło energii. A że najbrudniejsze i najbardziej szkodliwe? Tego już w koszcie energii nie uwzględniamy. Do tego spalamy go bardzo nieefektywnie - w Polskich elektrowniach jedynie 1/3 energii węgla jest przetwarzana w prąd - reszta podgrzewa atmosferę.

Ropa i gaz stają się coraz trudniej dostępne i coraz droższe, buduje się więc coraz więcej elektrowni węglowych - w samych Chinach 2 tygodniowo! W sumie szacuje się, że planowane na najbliższe 25 lat elektrownie węglowe wyemitują więcej CO₂ niż wszystkie jego źródła przez ostatnie 250 lat.

Samochód to wygodny środek transportu. Przynajmniej do chwili, kiedy do tego wniosku nie dojdzie tak wielu, że wszyscy zgodnie staną w korku. Czy to jedyny problem?

Po świecie jeździ już 800 milionów samochodów, a przy obecnym tempie wzrostu ich liczby za 20 lat będziemy mieli ich 2 miliardy. Gdyby Chińczycy i Hindusi zaczęli jeździć samochodami tak, jak Polacy, nie starczyłoby na to nawet podwojenie dzisiejszego wydobycia ropy. Transport osobowy w formie amerykańskiej to koszmarny pomysł na miejską infrastrukturę i gwarancja, że miasta będą budowane pod kątem samochodów, a nie dla ludzi.
Jeden przejazd samochodem 15 kilometrów do pracy i z powrotem to emisja 5 kg CO₂ - ilości, którą średniej wielkości drzewo będzie pochłaniać przez rok, nie wspominając o wyprodukowaniu wielu toksycznych substancji - to właśnie samochody w miastach Europy produkują 2/3 zanieczyszczeń.

Czy wiesz, jak wiele CO₂ trafia do atmosfery, kiedy wybierzesz się w podróż do Australii?

Przemysł samochodowy broni swojej pozycji podkreślając, że Boeing 747 w ciągu 24h emituje tyle ile 250 aut przez rok. Pięknie...

Jeśli do spalonego paliwa doliczyć budowę i utrzymanie samolotu i infrastruktury oraz wpływ będącego gazem cieplarnianym i wyzwalanego na dużej wysokości tlenku azotu, to wychodzi, że pasażer lecący z Europy do Australii i z powrotem odpowiada za emisję dwutlenku węgla o masie dwóch słoni. Jedna podróż i już zużywamy swój limit emisji na kilka lat. Nieźle...

Warto zaznaczyć, że transport lotniczy to najszybciej rosnące źródło emisji także dlatego, że jest to nadużywany środek transportu - w samej Europie blisko połowa przelotów odbywa się na odległości poniżej 500 kilometrów.  Transport morski to podobna ilość emisji dwutlenku węgla, jak dla transportu lotniczego, ale też znacznie większa ilość przetransportowanego ładunku. Więcej: Transport wodny.

Transport wodny to około 4% światowych emisji. Zużywanym w tym transporcie paliwem jest głównie mazut - ciężkie frakcje ropy naftowej.

Mazut to bardzo brudne paliwo, powodujące powstawanie dużych ilości pyłów i sadzy.

Czy wiesz, jak wiele z surowców, które wydobywamy, przetwarzamy, transportujemy, po pół roku jest wciąż w użyciu? 50%? 20%? 10%?
Jedynie 1-2 %. Cała reszta - surowce, energia, praca ludzka - marnują się.
Na każdy kosz naszych śmieci przypada po drodze 70 koszy odpadów przemysłowych, często trujących i toksycznych, zwykle wypuszczanych prosto do środowiska.

Otacza nas coraz więcej wysoko przetworzonych rzeczy. Dzieci gromadzą zabawki, dorośli gadżety - od elektroniki po samochody. Średnio na każde wydane 5 złotych przypada spalenie paliw kopalnych odpowiadających emisji 1 kilograma CO₂, a wytworzenie samochodu to emisja 15-30 ton CO₂. Ropa i gaz, a także węgiel to nie tylko paliwa. Te źródła energii zużywane są także do wytwarzania plastiku, nawozu, pestycydów, gumy, leków, rozpuszczalników, barwników, asfaltu i wielu innych produktów.

Czy wiesz, że w Polsce budynki odpowiadają za 40% zużycia energii?

Z tego 70% idzie na ogrzewanie, druga w kolejności jest elektryczność.
Można budować domy, które będą potrzebować znacznie mniej energii. Dom energooszczędny, który będzie potrzebować jedynie 30% tego, co zużywają nasze budynki kosztuje jedynie 10-15% więcej, a oszczędności - zarówno ekologiczne, jak i ekonomiczne - są permanentne.

Jak szybko znikają lasy tropikalne?

W wielu ubogich krajach Afryki, Azji i Ameryki Południowej lasy tropikalne wycinane są w zastraszającym tempie. Co 3 lata na świecie znikają lasy tropikalne o powierzchni Polski.
W niektórych krajach Afryki wyrębem lasów zajmuje się na co dzień aż 70% mieszkańców, dla których często karczowanie lasów jest głównym źródłem dochodów. 60% wyciętych drzew przeznacza się na opał, karczuje się też pola pod nowe uprawy i pastwiska.

Nikt nie myśli, co będzie, kiedy już zostanie wycięte ostatnie drzewo. Jak na razie większość mieszkańców konkuruje o zasoby, eksploatując je w duchu "spiesz się z wycinaniem drzew, żeby inni nie skorzystali na tym przed Tobą".... A związane z wyciętymi lasami straty co roku wynoszą 2000-5000 miliardów dolarów.

Zastanawiasz się na pewno, jaki jest Twój wpływ na środowisko, związany ze spalaniem paliw kopalnych. Ile ich zużywasz? Jak wiele świat potrzebowałby ropy, węgla i gazu, gdyby wszyscy żyli tak, jak Ty? Jak wysoka jest Twoja emisja dwutlenku węgla? Jak ma się ona do średniej w Twoim kraju, do sposobu życia przeciętnego Amerykanina czy Hindusa? Czy Twój poziom emisji jest bezpieczny dla Ziemi, czy też może Twój odcisk węglowy wygląda jak ślad Godzilli?