W całym dorzeczu Amazonki, mieszkańcy terenów zalewowych dodają kolejne piętra do swoich domów wzniesionych na palach, starając się pozostać ponad wznoszącymi się wodami powodzi, które do tej pory zabiły 44 osoby, a 376 000 pozbawiły dachu nad głową.
Powodzie są zjawiskiem powszechnym na największych zachowanych na świecie terenach dżungli tropikalnej. Jednak tego roku poziom wody był wyższy i utrzymywał się dłużej, niż w ciągu ostatnich dziesięcioleci, zatapiając całkowicie drzewa owocowe. Zaledwie cztery lata wcześniej te same społeczności cierpiały z powodu niespotykanej suszy, która zniszczyła plony i pozostawiła za sobą stosy rzucających się i gnijących w błocie ryb rzecznych.
Eksperci przypuszczają, że globalne ocieplenie może wywoływać znaczące wahania klimatu, nawiedzające Amazonię z rosnącą częstotliwością. To jest „pytanie za przysłowiowy milion dolarów”, uważa Carlos Nobre, klimatolog z Brazylijskiego Międzynarodowego Instytutu Badań Kosmosu.
Podczas, gdy uzyskanie odpowiedzi na pytanie możliwe będzie dopiero po wielu latach wnikliwych badań, to już dziś klimatolodzy uważają, że w nadchodzących latach świat może spodziewać się ekstremalnych warunków pogodowych. Już to, co dzieje się w Amazonii, może mieć wpływ na opady w innych częściach świata, od rolniczego serca Brazylii po Stany Zjednoczone. Wzrost temperatury oceanów i niszczenie lasów deszczowych powodują zmiany wzorców klimatycznych na całym świecie.
„Warto zwrócić uwagę na prawdopodobieństwo coraz częstszego pojawiania się tego typu rekordowych załamań klimatu w najbliższej przyszłości”- stwierdził Nobre. „Musimy więc wszyscy przygotować się na jeszcze bardziej skrajne warunki klimatyczne w najbliższej przyszłości”.
Bezpośrednią przyczyną niezwykle obfitych opadów deszczu w północnej Brazylii jest układ pogodowy Oceanu Atlantyckiego, zwykle przesuwający się w marcu, tego roku jednak nieruchomy aż do maja.
„Powinniśmy zachowywać większą ostrożność w stosunku do naszej planety. Zmiany dokonują się na całym świecie i widoczne są również w Brazylii” - stwierdził w tym miesiącu prezydent kraju Luiz Inacio Lula de Silva.
W odpowiedzi na północne powodzie i południowe susze rząd Brazylii zatwierdził przekazanie 440 milionów dolarów rezerwowych środków finansowych.
Susze powodują wzrost międzynarodowych hurtowych cen soi, używanej na całym świecie jako pasza dla zwierząt oraz kluczowy dodatek do płatków, makaronu i innych sztucznie konserwowanych produktów. Powodzie zmusiły również największą na świecie firmę wydobywającą rudy żelaza do zamknięcia na tydzień ważnej dla eksportu linii kolejowej, opóźniając tym samym zamorski transport surowca będącego kluczowym składnikiem stali.
„Myślę, że pojawiła się potrzeba, by zastanowić się nad przyszłością Amazonii”, stwierdził Daniel Nepstad, ekolog, specjalista do spraw lasów tropikalnych, kierownik programu ochrony środowiska prowadzonego przez Fundację Gordona i Betty Moore.
Rzeczywistość już jest ponura dla najbiedniejszych mieszkańców dorzecza Amazonki, tzw. ribeirinhos (nazwa pochodzi od portugalskiego słowa oznaczającego mieszkańców nabrzeży), których rodziny zostały ściągnięte na podmokłe tereny podczas XIX-wiecznego boomu na rynku gumy i od tamtych czasów ledwo wiążą koniec z końcem.
Ribeirinhos przyzwyczajeni są do wahań poziomu wód, a czas zbiorów zabiega się z końcem pory deszczowej. W tym roku jednak deszcze nie ustąpiły jednak jak zwykle w kwietniu. Banany, fasola, kukurydza, maniok i arbuzy leżą zdewastowane w błotnistym mule.
„Większość ludzi straciła swoje uprawy i krowy, a jedyne, co im pozostało, to ich dzieci i domy”, przyznaje Dorothea de Araujo, kierująca działaniami operacyjnymi organizacji pomocy World Vision. „Ludzie chcą odbudowywać swój świat, ale boją się tego, co przyniesie im przyszłość”.
„Jesteśmy przyzwyczajeni do powodzi po susz i wiemy, jak sobie radzić, ale nie ze zdarzającymi się tak nagle, trwającymi tak długo i tak potężnymi – tego się bardzo obawiamy” – podsumowuje Gleicimeire Freire, nauczycielka uczestnicząca w dystrybucji pomocy przekazywanej przez Kościół Rzymskokatolicki.
więcej w americas
