Poniższy wykres pokazuje zmiany światowego zużycia energii od połowy XIX wieku do 2017 roku z podziałem na źródła energii.
Ilustracja 1. Światowe zużycie energii pierwotnej od 1850 do 2017 roku z podziałem na źródła energii. Źródła: Etemad B., Luciani J., World energy production 1800-1985, Librairie Droz, 1991; BP Statistical Review of World Energy 2018; przelicznik energii elektrycznej 12 TWh = 1 mtoe.
Wzrost zużycia energii jest rezultatem dwóch trendów: wzrostu populacji i wzrostu zużycia energii na osobę. Od początku XX wieku liczba ludzi na Ziemi wzrosła blisko 5-krotnie, z 1,56 mld w 1900 roku do 7,6 mld obecnie). Przypadające na osobę zużycie energii wzrosło zaś w tym czasie ponad 3-krotnie – z 0,59 toe na osobę w 1900 roku do 1,83 toe (ok 60 kWh/o/d) obecnie.
Ilustracja 2. Światowe zużycie energii pierwotnej na osobę od 1850 do 2017 roku z podziałem na źródła energii. Źródła: Etemad B., Luciani J., World energy production 1800-1985, Librairie Droz, 1991; BP Statistical Review of World Energy 2018; UN World Population Prospects; przelicznik energii elektrycznej 12 MWh = 1 toe.
Okresom prosperity towarzyszył wzrost zużycia energii, okresom kryzysów (jak np. okres pomiędzy pierwszą a drugą wojną światową) stagnacja.
Udział paliw kopalnych w światowym miksie energetycznym, pomimo uruchamiania nowych mocy alternatywnych źródeł energii, od dziesięcioleci utrzymuje się na poziomie osiemdziesięciu kilku procent.
Prognozowany wzrost populacji (do poziomu 9-10 mld w połowie stulecia) oraz bogacenie się społeczeństw krajów dotychczas zużywających niewiele energii (Chiny, Indie itp.) wywierają presję na wzrost zapotrzebowania na usługi energetyczne.
Poprawa efektywności energetycznej nie nadąża za wzrostem zapotrzebowania na usługi energetyczne. Jednym z istotnych problemów jest to, że poprawa technicznej efektywności energetycznej urządzeń nie przekłada się na proporcjonalny spadek zużycia energii. Gdy lampy żarowe zostały zastąpione przez LEDy emitujące blisko 10-krotnie większą ilości światła z jednostki prądu, nie nastąpił 10-krotny spadek zużycia prądu, lecz zamiast tego zaczęliśmy oświetlać co się dało: w czasach żarówek żarowych nikomu nie przyszłoby do głowy masowe oświetlanie wielkich reklam – dziś jest to robione masowo (w wyniku czego mieszkańcy miast zapomnieli już, jak wygląda rozgwieżdżone niebo).
Oczywiście obecny system, w którym rosnące potrzeby energetyczne zaspokajane są rosnącym wydobyciem paliw kopalnych jest nie do utrzymania i zakończy się w tym stuleciu, w ten czy inny sposób – mniej lub bardziej dla nas sympatyczny…
Marcin Popkiewicz
