Adaptacja do następstw zmian klimatu w ocieplającym się świecie staje się gorącym tematem po obu stronach Atlantyku. Komisja Europejska właśnie przedstawiła białą księgę na ten temat.
Klęski żywiołowe niszczące zbiory rolne, wzrost śmiertelności, tropikalne choroby, utrudniony dostęp do wody pitnej – do przygotowania się na te konsekwencje zmian klimatycznych w UE wezwała Komisja Europejska. „Nawet jeśli ograniczymy emisję CO2 do zera, to pewne skutki zmian klimatycznych są nie do uniknięcia” – powiedział unijny komisarz ds. środowiska Stavros Dimas, prezentując „białą księgę” o dostosowaniu się UE do zmian klimatu wywołanych efektem cieplarnianym.
„Od 1998, Europa doświadczyła ponad 100 wielkich powodzi, zmusiły one do opuszczenia domów pół miliona ludzi i spowodowały straty w wysokości 25 miliardów euro”, stwierdził podczas prezentacji raportu Stavros Dimas, Komisarz ds. Środowiska Unii Europejskiej.
„W 2003, ponad sto milionów ludzi i 1/3 terytorium Unii została dotknięta przez powodzie, podczas gdy równocześnie co najmniej 14 krajów Unii doświadczyło braków wody”.
W związku ze wzrostem temperatury na Ziemi, topnieniem lodowców i wyższym poziomem mórz i oceanów, w UE najbardziej narażone są: basen Morza Śródziemnego, gdzie wyższa temperatura może sprowadzić katastrofalne susze; Alpy – na skutek zanikania lodowców; wybrzeża; tereny położone w deltach rzek i depresjach, które są zagrożone powodziami i zalaniem; a także najbardziej wysunięte na północ terytoria UE w okolicy Arktyki.
Jeśli chodzi o sektory, to najbardziej dotknięte będą te, które bezpośrednio zależą od pogody: rolnictwo, rybołówstwo, leśnictwo, produkcja energii i turystyka. Problemem dla ogółu ludzkości może się okazać dostęp do wody odpowiedniej jakości – na skutek wysokiej temperatury wód, suszy w jednych regionach i powodzi w innych czy zanieczyszczenia środowiska.
Konsekwencje dla rolnictwa są trudne do oszacowania. Z jednej strony wydłużeniu ulegnie okres wegetacji, gdy wilgoć i temperatura pozwalają na wzrost roślin. To daje szansę na zwielokrotnienie niektórych zbiorów, szczególnie warzyw czy owoców. Z drugiej zaś strony huragany, susze i upały mogą okazać się zabójcze dla upraw zbóż, hodowli zwierząt czy leśnictwa. Gorące lato w 2003 roku spowodowało w UE łączne straty w wysokości 10 mld euro. Z racji położenia geograficznego czy stopnia rozwoju poszczególne regiony ucierpią w różnym stopniu, co jeszcze zwiększy różnice gospodarcze między nimi. Niewykluczone, że część rolników będzie musiała zrezygnować z pracy na roli.
Ocieplenie klimatu może też sprowadzić do Europy nowe choroby – groźne dla roślin i zwierząt, lecz także dla ludzi. KE szacuje, że wzrost temperatury o jeden stopień pociąga za sobą wzrost śmiertelności o 1-4 proc. Oznacza to, że na skutek wysokich temperatur będzie w UE umierać rocznie nawet 30 tyś. osób (starszych, słabych, schorowanych) do 2030 r., a w perspektywie 2080 roku – nawet 50-110 tyś.
Im mniej gazów cieplarnianych trafi do atmosfery, tym lepiej. Jednak nawet, jeśli światu uda się zbić emisje gazów cieplarnianych do zera, to następstw zmian klimatu związanych z obecnymi już w atmosferze gazami cieplarnianymi nie da się już powstrzymać, i konieczne są działania adaptacyjne.
„Konieczne są pilne działania, aby wzmocnić odporność na te zdarzenia ludzi, społeczności, infrastruktury i ekosystemów”, stwierdził Dimas.
Ze względu na zróżnicowanie skutków zmian klimatycznych KE uważa, że decyzje, jak się do nich dostosować, powinny być podejmowane na szczeblu regionalnym i krajowym. „Nie ma jednego rozwiązania, które pasuje dla wszystkich” – powiedział Dimas.
Dlatego na razie KE proponuje tylko wymianę informacji o zagrożeniach i działaniach między krajami członkowskimi. Całościowa unijna strategia dostosowania do zmian klimatycznych, przewidująca koordynację podejmowanych działań, ma być wdrażana od 2013 roku.
Dimas nakreślił „ramy działania”, bazujące na czterech filarach:
- Budowanie bazy wiedzy o zjawiskach pogodowych i ich wpływie we wszystkich regionach Unii
- Integrowanie związanych ze zmianami klimatu kwestii z innymi działaniami UE, w tym politykami sektorowymi, w celu zmniejszenia narażenia rolnictwa, lasów, rybołówstwa, energetyki, transportu, gospodarki wodnej i zdrowia.
- Zapewnienie adekwatnych funduszy na adaptację, między innymi z przychodów systemu handlu emisjami ETS
- Wspieranie szerokich transgranicznych działań adaptacyjnych z krajami graniczącymi z Unią
więcej w TheNewYorkTimes
