Czy katastrofa w Zatoce Meksykańskiej będzie największym
wyciekiem
ropy w historii?
Wiele na to wskazuje. Choć plama ropy nie zalała
kompletnie południowego wybrzeża USA, najgorsze może dopiero nadejść
Płonąca ropa
Minął miesiąc od wybuchu na
platformie wiertniczej w Zatoce Meksykańskiej. Wszyscy pytają: gdzie
jest ta ropa? Plaże czekają na turystów, rybacy chcą wypłynąć w morze.
Choć ciężka, gęsta maź pojawiła się u wybrzeży Luizjany, jak dotąd
zginęło tylko kilka ptaków i ryb. Nafciarzom z British Petroleum udało
się podpiąć do dziurawej rury i odpompowują część ropy do czekającego na
powierzchni tankowca. Czyli, nic się takiego nie dzieje, dzień jak co
dzień? Niekoniecznie.
Bo, co najważniejsze, ropa wciąż cieknie. To
zresztą chyba złe określenie – głęboko pod wodą gejzer ropy buzuje i
tryska. Co się z nią dzieje dalej, tego nikt nie jest pewien.
Teoretycznie, jako lżejsza od wody, ropa wypływa na powierzchnię. Jednak nie jest wykluczone, że jej frakcje częściowo ulegają rozdziałowi i te najcięższe rozlewają się nawet kilkaset metrów pod wodą. Taką głębinową „plamę” zidentyfikowali kilka dni temu naukowcy ze statku badawczego „Pelican”, o czym donosi „Nature”. Niewykluczone jednak, że podwodną plamę zasilają opadające w głębiny kropelki powstałe na skutek działania rozpylanych na powierzchni środków rozpraszających.
Naukowcy z niepokojem rozważają scenariusz, według którego dryfująca pod wodą ropa doprowadzi do wyczerpania zapasów tlenu na dużych głębokościach zużywanego przez rozkładające ją mikroorganizmy. Potencjalne skutki ekologiczne, w tym zaburzenie łańcucha pokarmowego morskich zwierząt zasiedlających Zatokę Meksykańską, choć rozłożone w czasie i ukryte przed ludzkimi oczami, mogą być bardzo poważne.
Najgorszy scenariusz
Z wielką plamą walczy już ponad tysiąc statków i blisko 20 tys. ludzi. Tymczasem w USA narasta
krytyka amerykańskiej Narodowej Agencji Badania Oceanu i Atmosfery
(NOAA) zajmującej się koordynacją rządowych działań ratunkowych
podjętych w odpowiedzi na katastrofę.
Krytycy podkreślają, że NOAA za bardzo polega na wiadomościach dostarczanych przez BP. – To
zdumiewające, że wciąż nie wiemy, ile właściwie ropy wycieka ani gdzie dokładnie się rozlewa – mówiła w Kongresie USA Sylvia Earle, znana oceanografka i była przełożona naukowej części NOAA. Rzeczywiście, jest już niemal pewne, że wstępne szacunki dotyczące ilości ropy dostającej się do morza z uszkodzonego odwiertu były znacznie zaniżone. BP zrewidowało swój wcześniejszy „najgorszy scenariusz”, teraz górną granicą dobowej wielkości wycieku jest 60 tys. baryłek (czyli blisko 10 tys. ton). Jeśli ten „najgorszy scenariusz” miałby się zrealizować (a są naukowcy, którzy mówią, że i ta ocena jest zaniżona), to do 19 maja do morza dostało się już ponad 280 tys. ton ropy! To siedem razy więcej, niż wyciekło z tankowca „Exxon Valdez” w 1989 r., podczas najgorszej katastrofy ekologicznej w historii USA.
Pierwsze próby opanowania wycieku – wysłanie podwodnych robotów mających uruchomić głowicę przeciwerupcyjną, która nie zadziałała podczas katastrofy, a także opuszczenie nad wyciekającą ropę specjalnej kopuły, z której udawałoby
się jej większość odciągać na tankowiec i utylizować – spełzły na
niczym. Rozważano też opuszczenie mniejszej kopuły, z systemami które
mają przeciwdziałać jej zatkaniu, oraz montaż dodatkowej głowicy
przeciwerupcyjnej – z tych planów jednak na razie zrezygnowano. 17 maja inżynierom BP udało się „podłączyć” do głównej rury, z której tryska ropa, i na bieżąco odprowadzać jej część do tankowca. To jednak tylko częściowy sukces, bowiem większość i tak wycieka do morza.
Nie udała się też ostatnia operacja „Top kill”, będąca próbą zaczopowania otworu wiertniczego wstrzykiwanym pod ciśnieniem błotem a następnie zabetonowanie korka.
Jeśli pasmo porażek akcji mających na celu powstrzymanie wycieku nie zostanie przerwane, to dopiero wydrążenie szybów ratowniczych obniżających ciśnienie w złożu może przynieść sukces. Dwie awaryjnie ściągnięte na miejsce platformy już wiercą – skończą, być może, za dwa miesiące.
Olej na bagnach
Plama ropy rozlewa się coraz szerzej. Skaziła już około 50 km linii brzegowej Luizjany. Niestety, zaczyna też docierać do terenów lęgowych wielu gatunków zwierząt (ptaki i żółwie rozpoczęły właśnie sezon godów). – To nie są już żadne kulki starej ropy, żadna złota mgiełka. Ciężki olej dotarł na nasze bagna – ogłosił Piyush Jindal, gubernator stanu Luizjana, wyraźnie przejęty tym, co widział podczas wyprawy w rejon skażenia. Pojawiły się też informacje, że ropa dotarła do rejonu, gdzie porywają ją ze sobą prądy morskie, które w ciągu kilku najbliższych dni przyniosą ją na plaże Florydy. Te same prądy zasilają też docierający do Europy Golfsztrom.
Martwa ryba. Fot: TerraDaily
Dwudziestego pierwszego maja prezydent Obama powołał specjalną komisję do przeprowadzenia śledztwa w sprawie katastrofy i ustalenia jej przyczyn, a także przygotowania rekomendacji do zmian w prawie, kończących – cytując prezydenta – „erę nadzwyczaj miłej współpracy pomiędzy firmami naftowymi i agencjami je nadzorującymi”.
